Home > Primary sources > Survey of London > 1633 Survey sections

Survey of London (1633): Fitzstephen’s Descriptio Nobilissimae Civitatis Londoniae

This document is currently in draft. When it has been reviewed and proofed, it will be published on the site.

View the draft document.

Please note that it is not of publishable quality yet.

Survey of London (1633): Apology for London
Survey of London (1633): A Description of London
3O3rClick here to view the page in facsimile.
The Author to the Reader.
BEcause amongst other mine Authors I have
oftentimes alleaged Fitz-Stephens, as one
more choice then other, namely, for the an
cient estate of this City, more then foure
hundred yeeres since: and also the said Au
thor being rare, I have in this place thought
good by impression to impart the same to
my loving friends, the learned Antiquaries,
as the Author wrote it in the Latine tongue. And first to note in
effect, what Master Bale in commendation of the said Author
writeth.
William Stephanides, or Fitz-Stephen, a Monke of Canterbury,
borne of worshipfull Parents in the City of London, well brought
up at the first under good Masters, did more and more increase in
honest condicions and learning: for ever in his young yeeres there
appeared in him a certaine light of a Gentleman-like disposition,
which promised many good things, afterward by him performed.
Such time as others spent in brawles and idle talke, hee imployed
in wholsome exercises for the honour of his Country, following
therein the example of Plato: and was very studious both in hu
manity and divinity.
The City of London, his birth place, the most Noble of all
other Cities of this Land, and the Princes Seate, situated in the
South part of this Iland, hee loved above all the other, so that at
length he wrote most elegantly in Latine of the site, and rites of
the same. Leland in divers of his Bookes commendeth him for an
excellent Writer. He lived in the Raigne of King Stephen, wrote
in the Raigne of Henry the second, and deceased in the yeere of
Christ, 1191. in the Raigne of Richard the first.
Ooo3
DESCRIP
3O3vClick here to view the page in facsimile.
DESCRIPTIO NOBILILISSIMAE
Civitatis LONDONIAE.
De Situ ejusdem.
INter nobiles Vrbes orbis,
quas fama celebrat, civitas
Londonia, Regni Anglo
rum sedes una est, quae fa
mam sui latiùs diffundit,
opes & merces longiùs transmittit, caput al
tiùs extollit. Foelix est aëris salubritate,
Christiana Religione, firmitate munitio
num, natura situs, honore civium, pudici
tia matronali, ludis etiam, quàm iucunda,
& Nobilium faecunda virorum: quae singu
la semotim libet inspicere.
De Clementia aëris.
IBi siquidem emollit animos hominum
clementia Coeli, non ut sint in venerem
putres, ut ne feri sint & bestiales, potius
benigni & liberales.
De Religione.
ESt ibi in Ecclesia beati Pauli Episco
palis sedes, quondam fuit Metropo
litana, & adhuc futura creditur, si
remeaverint cives in Insulam: nisi forte
Beati Thomae Martyris titulus Archiepis
copalis, & praesentia corporalis, dignitatem
illam Cantuariae (ubi nunc est) conservet
perpetuam. Sed cum utramque urbium ha
rum Sanctus Thomas illustraverit, Lon
doniam ortu, Cantuariam occasu: ipsius
sancti intuitu, cum iustitiae accessu, habet al
tera adversus alteram, quod amplius alle
get. Sunt etiam (quod ad Christianae fidei
cultum pertinet) tum in Londonia, tum in
suburbano, 13. maiores Ecclesiae conven
tuum, praeter minores parochianas, 126.
De Firmitate Vrbis.
HAbet ab Oriente arcem Palatinam,
maximam & fortissimam, cuius
& area, & muri à fundamento
profundissimo exurgunt: cemento cum san
guine animalium temperato. Ab occidente
duo castella munitissima: muro urbis alto
& magno, duplatis Heptapylae portis inter
continuante, turrito ab Aquilone per inter
capedines, Similiter{que} ab Austro Londo
nia murata & turrita fuit: sed fluvius max
imus piscosus Thamensis, mari influo reflu
oque qui illac allabitur, maenia illa tractu
temporis alluit, labefactavit, deiecit. Item
sursùm ab occidente Palatium Regium emi
net super fluvium eundem, aedificium incom
parabile, cum autemurali, & propugnaculis,
duobus millibus ab urbe; suburbano frequen
ti continuante.
De Hortis.
VNdi{que} extra domos suburbanorum
Horti civium arboribus consiti, spa
tiosi, & speciosi, contigui habentur.
De
3O4rClick here to view the page in facsimile.
Stephanides.
De Pascuis & Sationalibus.
ITem à Borea suno agri paseui, & pra
torum grata planities, aquis fluvialibus
interfluis: ad quas molinorum versati
les rotae citantur cum murmure iocoso. Pro
ximè patet foresta ingens, salcus nemorosi
ferarum, latebrae cervorum, damarum, a
prorum, & taurorum sylvestrium: Agri ur
bis sationales non sunt teiunae glareae, sed pin
gues Asiae campi qui faciunt laetas segetes, &
suorum cultorum repleant horrea cerealis in
gere culmi.
De Fontibus.
SVnt & circa Londoniam ab Aqui
lone suburbani fontes praecipui aqua
dulci, salubri, perspicua, & per claros
rivo trepidante lapilles. Inter quos Fons Sa
cer, Fons Clericorum, Fons Sancti Clemen
tis nominatiores habentur, & adeuntur ce
lebriori accessu, & maiori frequentia scho
larum & vrbanae iuventutis in scrotinis aesti
vis ad auram exeuniis. Vrbs sanè bona, cùm
bonum habeat Dominum.
De honore Civium.
VRbs ista viris est honoratae, armis
decorata, multo habitatore populosae,
ut tempore bellicae cladis sub rege
Stephano bello apti, ex ea exeuntes ostenta
tui, haberentur 20000. armatorum equitum,
60. mille peditum aestimarentur. Cives Lon
doniae ubicun{que} locorum prae omnibus aliis
civibus ornatu morum, vestium & mensae,
locutione, spectabiles & noti habentur.
De Matronis.
Vrbis Matronae ipsae Sabinae sunt.
De Scholis.
IN Londonia tres principales ecclesiae
Scholas celebres habent de privilegio &
antiquae dignitate. Plerunque tamen fa
vore personae alicuius, vel aliquorum docto
rum, qui secundum Philosophiam noti &
praeclari habentur, & aliae ibi sunt Scholae de
gratia & permissione. Diebus festis ad ec
clesias festivas magistri coventus celebran
tur. Disputant scholares, quidam demon
strativè, Dialecticè alii: alii recitant enthy
mematae: hi meliùs perfectis utuntur Syllo
gismis. Quidam ad estemationem exercen
tur disputatione, quae est inter colluctantes.
Alii ad veritatem, ea quae est perfectionis
gratia: sophisiae simulatores agmine & in
undatione verborum beati iudicantur. Alii
paralogizantur: Oratores aliqui quandoque
orationibus Rhetoricis aliquid dicunt appo
siiè ad persuadendum, curantes artis prae
cepta servare, & ex contingentibus nihil
omittere. Fueri diversarum scholarum ver
sibus inter se conrixantur: & de principiis
artis Grammaticae, regulis praeteritorum vel
futurorum contendunt: Sunt alii qui epi
griimatibus, rithmis & metris utuntur, vetere
illa triviali dicacitate, licentia Fescennina
socios suppressis nominibus liberiùs lacerant,
Laedorias inculantur & scommata, salibus
Socraticis sociorum, vel fortè maiorum vi
tia tangunt, vel mordacius dente rodunt The
onino. Auditores muliùm, ridere para
li ingemidant tremulos naso crispante ca
chinnos.
De dispositione Vrbis.
SIngulorum officiorum exercitores, sin
gularum rerum venditores, singula
rism operarum suarum locatores, quo
tidiano mane per s. sunt locis distincti om
nes, ut officiis. Praetereà est in Londonia
supra ripam fluminis inter vina in navibus,
& cellis vinariis venalia, publica coquina:
ibi quotidiè pro tempore est invenire cibaria
fercula, assa, frixa, elixa, pisces, pisciculos,
carnes grossiores pauperibus, delicatiores di
vitibus, venationum, avium, avicularum.
Si subitò veniant ad aliquem civium amici
fatigati ex itinere, nec libeat ieiunis expe
ctare, ut novi cibi emantur, cequantur, dant
famuli manibus limphas panesque, interim
adripam curritur, ibi presso sunt omnia de
siderabilia. Quantal bet militum vel peri
grinorum infinitas intrat urbem, qualibet
dici vel noctis hora, vel ab urbe extitura, ne
vel hi nimium ieiunent, vel alii impransi
exeant, illuc si placeat divertunt, & se pro
modo suo singuli reficiunt: qui se curare
volunt molliter, accipenserem vel aliam a
vem
3O4vClick here to view the page in facsimile.
Stephanides.

vel attagen Ionicum non quaerant, ap
positis quae ibi inveniuntur deliciis: Haec
equidem publica, coquina est & civitati
plurimum expediens, & ad Civitatem per
tinens: Hinc est quod legitur in Georgia
Platonis, juxtae medicinam esse coquorum
officium, simulantium & adulationem
quartae particulae civilitatis. Est ibi extra
unam portarum statim in suburbio quidam
planus campus re & nomine. Omni sexta
feria, nisi sit major festivitas prae ceptae so
lemnitatis, est ihi celebre spectaculorum no
bilium equorum venalium. Spectaturi vel
empturi veniunt, qui in urbe adsunt, comi
tes, harones, milites, cives plurimi. Iuvat
videre gradarios succussatura nitente su
aviter ambulantes: pedibus later aliter si
mul erectis, quasi à subalternis, & demissis:
Hinc equos, qui armigeris magis conveni
unt, durius incedentes, sed expeditè tamen,
qui quasi à contra dictoribus pedes simul ele
vant & deponunt: Hinc nobiles pullos ju
niores, qui nondum fraeno bene assueti, al
tius incedunt, & mollia crura reponunt:
Hinc summarios membris validis & vege
tis. Hinc dextrarios precioses, elegan
tis formae, staturae honestae, micantes auri
bus, cervicibus arduis, clunibus obesis.
In horum incessu spectant emptores, pri
mo passum suaviorem, postea motum citatio
rem, qui est quasi à contrariis pedibus ante
rioribus simul solo amotis & admotis, &
posterioribus similiter. Cum talium soni
pedum cursus imminet, & aliorum fortè
qui similiter sunt in genere suo ad vectu
ram validi, ad cursuram vegeti: clamor at
tollitur, vulgares equos in partem ire praeci
pitur: Sessores alipidum pueri tres simul,
aliquando bini ex condicto & bini certami
ni sepraeparant docti equis imperitare, in
domitorum lupatis temperant frænis ora:
hoc maximè praecavent, ne alteralteri con
cursum praeripiat. Et qui similiter pro mo
do suo ad certamen cursus illius attollunt;
tremunt artus, morae impatientes, stare loco
nesciunt, facto signo membra extendunt, cur
sum rapiunt, agilitate pervicaci feruntur:
certant cißores laudis amore, spe victoriae,
equis admissis subdere calcaria, & nec mi
nus urgere eos virgis & ciere clamoribus.
Putares omnia in motu esse, secundum
Heraclitum, & falsam omnino Zenonis sen
tentiam, dicentis, quoniam, non continget
moveri, neque stadium pertransire. Parte
alia stant serosim rusticorum peculia, agro
rum instrumenta, sues longis lateribus, vac
cae distentis vberibus, corpora magna boum,
lanigerumque pecus: stant ibi aptae a
ratris, trahis & bigis equae: quarundam
ventres foetibus tument: alias editi foetus
obeunt pulli lasciviores, sequela insepara
bilis.
Ad hanc urbē ex omni natione quae sub
coelo est, navalia gaudent institores habere
commercia. Aurum mittit Arabs, species
& thura Sabaeus, Arma Scythes, oleum
palmarum divite silva. Pingue solum Ba
bylon, Nilus lapides preciosos. Seres pur
pureas vestes. Norwegi, Russi, varium,
grisium, sabelinas: Galli sua vina. Vrbe
Roma secundum Chronicorum fidem satis
antiquior est. Ab eisdem quippe patribus
Trojanis haec prius à Bruto condita est,
quàm a Remo & Romulo. Vnde & ad
huc antiquis eisdem utuntur legibus com
munibus institutis. Haec similiter illi re
gionibus est distincta: habet annuos pro
consulibus vicecomites: habet senatoriam
dignitatem & magistratus minores: Eluvi
ones & aquaeductus in vicis: Ad genera cau
sarum deliberativae, demonstrativae, judi
cialis loca sua, fora singula: habet sua die
bus statutis comitia. Non puto urbem esse,
in qua sint probabiliores consuetudines, in
ecclesiis visitandis, ordinatis Dei honoran
dis, festis feriandis, eleemosynis dandis, in
hospitibus suscipiendis, in desponsationibus
firmandis, matrimoniis contrahendis, nup
tiis celebrandis, conviviis ornandis, coni
vis hilarandis, etiam in exequiis curan
dis & cadaveribus humandis. Solae pestes
Londini sunt, immoderata stultorum pota
tio, & frequens incendium. Ad haec om
nes ferè Episcopi, Abbates, & Magnates
Angliae, quasicives & municipes sunt ur
bis Londoniae: sui ibi habentes aedificia prae
clara, vbi se recipiunt, ubi divites impensas
faciunt, ad consilia, ad conventus celebres
in urbem evocati, a Domino rege, vel Me
tropolitano suo, seu propiis tracti nego
tiis.
De Ludis.
AMplius & ad ludos urbis venia
mus, quoniam non expedit utilem
tantum & seriam urbem esse, nisi
dulcis etiam sit, & iucunda. Vnde & in
sigillis summorum Pontificum, us{que} ad tem
por a Leonis Papae, ex altera parte Bullae,
sculpto per impressionem piscatore Petro, &
supra
3O5rClick here to view the page in facsimile.
Stephanides.

supra eum clave quasimanu Dei de coelis ei
porrecta & circa eum versu,
Tu pro me navem liquisti, suscipe
clavem.
Ex altera parte impressa erat urbs, &
Scriptura ista, Aurea Roma. Item ad
laudem Caesaris Augusti, & Romae di
ctum est:
Nocte pluit tota, redueunt spectacu
la mane,
Divisum imperium cum Iove Cae
sar habes.
Londonia pro spectaculis theatralibus,
pro ludis scenicis, ludos habet sanctiores,
repraesentationes miraculorum, quae sancti
Confessores operati sunt, sea repraesentatio
nes passionum, quibus claruit constantia
Martyrum. Praeterea quotannis die, quae
dicitur Carnivale, ut à puerorum ludis
incipiamus (omnes enim pueri fuimus)
scholarum singuli pueri suos apportans ma
gistro suo gallos gallinaceos pugnatores, &
totum illud antemeridianum datur ludo
puerorum vacantium, spectare in scholis su
orum pugnas gallorum. Post Prandium
exit in campos omnis iuventus vrbis ad lu
sum pilae celebrem. Singulorum studiorum
scholares suam habent pilam: singulorum
officiorum urbis exercitores suam singuli
pilam in manibus. Majores natu patres
& divites urbis, in equis spectatum veni
unt certamina juniorum, & modo suo in
veniuntur cum juvenibus, & excitari vi
detur in eis motus caloris naturalis, con
templatione tanti motus & participatione
gaudiorum adolescentiae liberioris. Singulis
diebus dominicis in Quadragesima post
prandia, exit in campos juvenum recens ex
amen in equis bellicosis: in equis certa
mine primis: quorum quisque aptus & in
gyros currere doctus equus. Erumpunt à
portis catervatim filii civium laici, in
structi lanceis & scutis militaribus, juni
ores hastalibus ferro dempto praefurcatis,
simulachra belli cient & agonisticam ex
ercent militarem. Adveniunt & plurimi
Aulici, Rege in vicino posito, & de familiis
Consulum & Baronum ephebi: nondum cin
gulo donati militiae gratia concertandi.
Accendit singulos spes victoriae: equi feri
adhinniunt, tremunt artus, fraenos man
dunt, impatientes morae stare loco nesciunt.
Cum tandem, Sonipedum rapit ungula
cursum, sessores adolescentes divisis ag
minibus, hi praecedentibus instant, nec asse
quuntur hi socios dejiciunt & praetervo
lant. In feriis Paschalibus ludunt quasi
praelia navalia: in arbore siquidem medi
amna scuto fortior innexo, navicula remo
& raptu fluminis cita, in prora stantem
habet juvenem, scutum illud lancea per
cussurum: qui si scuto illi Linceamillidens
frangat eam, & immotus persistat, habet
propositum, voti compos est: si vero lancea
integra fortiter percusserit, in profluentem
amnem dijicitur: Navis motu suo acta
praeterit. Sunt tamen hinc inde secus scu
tum duae naves stationariae, & in eis juve
nes plurimi, ut eripiant percussorem flu
mine abscorptum cum primo emersus com
paret, vel summa rursus cum bullit in
unda. Supra pontem & in solariis suprae
fluvium, sunt qui talia spectent, multum
rideri parati. In festis tota aestate juvenes
ludentes exercentur, in saliendo in arcu,
in lucta, jactu lapidum, amentatis missi
libus ultra metam expediendis, parmis du
ellionum. Puellarum Cytheræa ducit cho
ros, & pede libero pulsatur tellus, usque
imminente Luna. In hyeme singulis fere
festis ante prandium, vel apri Spumantes
pugnant pro capitibus, & verres falmineis
accincti dentibus addendi Succidiae, vel
pingues tauri Cornupetae, seu ursi imma
nes cum objectis depugnant canibus. Cùm
est congelata palus illa magna quae maenia
urbis aquilonalia alluit, exeunt lusum super
glaciem densae juvenum turmae: Hi ex
cursu motu captato citatiore, distantia pe
dum posita, magnum spatium latere altero
praetenso perlabuntur. Alii quasi magnos
lapides molares de glacie sedes sibi taci
unt: sessorem unum trabunt plurimi præ
currentes, manibus se tenentes: in tanta
citatione motus aliquando pedibus lapsi ca
dunt omnes proni. Sunt alii super glaciem
ludere doctiores, singuli pedibus suis ap
tantes, & sub talaribus suis alligantes
ossa, tibias scilicet animalium, & palos
ferro acuto superposito tenentes in mani
bus, quos aliquando glaciei allidunt: tan
ta rapacitate feruntur, quanta avis vo
lans, vel pilum balistae. Interdum autem
permagna procul distantia ex condicto, duo
aliqui ita ab oppositis veniunt, concurri
tur: palos erigunt, se invicem percutiunt:
vel alter, vel ambo cadunt, non sine laesi
one corporali, cùm post casum etiam vi
motus feruntur ab invicem procul: &
qua parte glacies caput tangit, totum ra
dit, totum decorticat. Plerumque tibia
cadentis, vel brachium, si super illud
ceci
3O5vClick here to view the page in facsimile.
Stephanides.

ceciderit, confringitur. Sed aetas avida
gloriae, juventus cupida victoriae, ut in veris
praeliis fortius se habeant, ita in simulatis
exercentur. Plurimi civium delectantur,
ludentes in avibus coeli, Nisis, accipitri
bus, & hujusmodi, & in canibus milit an
tibus in silvis. Habentque cives suum jus
venandi, in Middlesexia, Hertfordscira,
& to a Chiltra, & in Cantia usque ad
aquam Graiae. Lundonienses tunc Trino
vantes dicti, Caium Iulium Caesarem,
qui nullas nisi sanguine fuso vias habere
gaudebat, repulerunt. Vnde Lucanus,
Territa quaesitis ostendit terga Bri
tannis.
Civitas Londonia reperit aliquos, qui
regna plurima, & Romanum sibi subdide
runt imperium: & plurimos alios, quos
mundi Dominos virtus euixit ad Deos,
ut fuerat in Apollinis oraculo Bruto pro
missum:
Brute sub occasu solis, trans Gallica
Regna,
Insula in Oceano est undique clau
sa mari:
Hanc pete: namque tibi sedes erit
illa perennis,
Haec fiet natis altera Troja tuis.
Hic de stripe tua reges nascentur, &
ipsis
Totius terrae subditus orbis erit.
In temporibus Christianis nobilem illum
edidit imperatorem Constantinum, qui
urbem Romam, & imperialia insignia om
nia Deo donavit, & beato Petro & Sil
vestro Papae, cui & stratoris exhibuit of
ficium, & se non amplius Imperatorem,
sed Sanctae Ecclesiae Romanae defensorem
gavisus est vocari: & ne pax Domini Pa
pae occasione praesentiae ejus secularis stre
pitus tumultu concuteretur, ipse ab urbe
Domino Papae collata discessit, & sibi ci
vitatem Bizantium edificavit. Lundonia
& modernis temporibus, reges illustres
magnificosque peperit. Imperatricem Ma
tildem, Henricum regem tertium, &
beatum Thomam Archiepiscopum Christi
Martyrem gloriosum, quali non candidio
rem tulit, nec quo fuerit devinctior alter
omnibus bonis totius orbis Latini.
A
Survey of London (1633): Apology for London
Survey of London (1633): A Description of London

Cite this page

MLA citation

Stow, John, Anthony Munday, Anthony Munday, and Humphrey Dyson. Survey of London (1633): Fitzstephen’s Descriptio Nobilissimae Civitatis Londoniae. The Map of Early Modern London, Edition 6.6, edited by Janelle Jenstad, U of Victoria, 30 Jun. 2021, mapoflondon.uvic.ca/edition/6.6/stow_1633_fitzstephen.htm. Draft.

Chicago citation

Stow, John, Anthony Munday, Anthony Munday, and Humphrey Dyson. Survey of London (1633): Fitzstephen’s Descriptio Nobilissimae Civitatis Londoniae. The Map of Early Modern London, Edition 6.6. Ed. Janelle Jenstad. Victoria: University of Victoria. Accessed June 30, 2021. mapoflondon.uvic.ca/edition/6.6/stow_1633_fitzstephen.htm. Draft.

APA citation

Stow, J., Munday, A., Munday, A., & Dyson, H. 2021. Survey of London (1633): Fitzstephen’s Descriptio Nobilissimae Civitatis Londoniae. In J. Jenstad (Ed), The Map of Early Modern London (Edition 6.6). Victoria: University of Victoria. Retrieved from https://mapoflondon.uvic.ca/editions/6.6/stow_1633_fitzstephen.htm. Draft.

RIS file (for RefMan, RefWorks, EndNote etc.)

Provider: University of Victoria
Database: The Map of Early Modern London
Content: text/plain; charset="utf-8"

TY  - ELEC
A1  - Stow, John
A1  - Munday, Anthony
A1  - Munday, Anthony
A1  - Dyson, Humphrey
ED  - Jenstad, Janelle
T1  - Survey of London (1633): Fitzstephen’s Descriptio Nobilissimae Civitatis Londoniae
T2  - The Map of Early Modern London
ET  - 6.6
PY  - 2021
DA  - 2021/06/30
CY  - Victoria
PB  - University of Victoria
LA  - English
UR  - https://mapoflondon.uvic.ca/edition/6.6/stow_1633_fitzstephen.htm
UR  - https://mapoflondon.uvic.ca/edition/6.6/xml/standalone/stow_1633_fitzstephen.xml
TY  - UNP
ER  -

TEI citation

<bibl type="mla"><author><name ref="#STOW6"><surname>Stow</surname>, <forename>John</forename></name></author>, <author><name ref="#MUND1"><forename>Anthony</forename> <surname>Munday</surname></name></author>, <author><name ref="#MUND1"><forename>Anthony</forename> <surname>Munday</surname></name></author>, and <author><name ref="#DYSO1"><forename>Humphrey</forename> <surname>Dyson</surname></name></author>. <title level="a">Survey of London (1633): Fitzstephen’s Descriptio Nobilissimae Civitatis Londoniae</title>. <title level="m">The Map of Early Modern London</title>, Edition <edition>6.6</edition>, edited by <editor><name ref="#JENS1"><forename>Janelle</forename> <surname>Jenstad</surname></name></editor>, <publisher>U of Victoria</publisher>, <date when="2021-06-30">30 Jun. 2021</date>, <ref target="https://mapoflondon.uvic.ca/edition/6.6/stow_1633_fitzstephen.htm">mapoflondon.uvic.ca/edition/6.6/stow_1633_fitzstephen.htm</ref>. Draft.</bibl>

Personography

Organizations